W poniższym artykule przedstawiamy, w jaki sposób podjąć próbę wytłumaczenia dzieciom na różnych etapach rozwoju poznawczego, czym jest Koronawirus, i jakie ma to odniesienie do obecnej sytuacji w naszym kraju.
Dzieci poniżej 6 roku życia
W tym wieku dzieci myślą w sposób konkretno-wyobrażeniowy. Jest to typowe dla dzieci przedszkolnych. Dziecko myśli za pomocą konkretnych obrazów, wierzy w magiczne zjawiska i postaci. Natomiast Koronawirus jest niejasnym i niezrozumiałym pojęciem. Przedszkolak widzi zamieszanie, zatroskanie osób dorosłych i zaczyna odczuwać niepokój. Dlatego warto rozmawiać z dzieckiem, dać jasny i prosty przekaz o chorobie. Pozwólmy zadawać pytania. Odpowiadajmy na ich obawy spokojnie i bezpośrednio.
Dzieci w wieku 6 – 10 lat
Powyżej 6 roku życia dzieci myślą w sposób słowno-logiczny. Pozwala to dziecku na przewidywanie bardziej trafnych skutków własnych czynności i dalszych zmian sytuacji. Dzieci w tym wieku są bardziej zaangażowane społecznie, niż przedszkolaki. Martwią się nie tylko o siebie, ale również o swoich bliskich. W związku z tym powinno się zapewnić dzieciom poczucie bezpieczeństwa oraz przekazać informacje w sposób zrozumiały i adekwatny do możliwości poznawczych.
Dzieci od 11 do 15 lat
U dzieci powyżej 11 roku życia najważniejszymi strukturami rozwijającymi się w tym okresie są: rozumowanie hipotetyczno-dedukcyjne, oraz rozumowanie naukowo-indukcyjne, pozwalające na tworzenie uogólnień. Oznacza to, że te umiejętności pozwalają dziecku myśleć zarówno logicznie, jak i abstrakcyjnie. Nastolatki rozumieją też sarkazm i ironię. Warto pamiętać, że dorastanie jest bardzo stresujące, nawet w przypadku braku kryzysowej sytuacji w kraju. Młodzież może być egocentryczna, ale także społecznie świadoma. Warto rozmawiać z dzieckiem o obawach, jakie są związane z utratą bezpośrednich kontaktów z rówieśnikami oraz zmianami w edukacji i życiu społecznym.
Bardzo ważne, aby zachować spokój w rozmowach z dziećmi. Jeśli rodzice wydają się nadmiernie zaniepokojeni, niepokój dziecka może również wzrosnąć. Uczenie dzieci pozytywnych środków zapobiegawczych, rozmawianie z nimi o swoich obawach, edukacja dotycząca higieny i panowania nad sytuacją może pomóc zmniejszyć niepokój.
W przypadku młodszych dzieci (poniżej 10 roku życia) świetnie sprawdza się propozycja narysowania swojego lęku przed epidemią – dzieciom poprzez uzewnętrznienie tego, co się dzieje w głowie, łatwiej będzie opanować strach. Pozytywnie zadziałają też kolorowanki, układanki, puzzle. Jeśli mamy takie w domu, warto z nich skorzystać.
Podczas rozmowy z nastolatkiem powinniśmy być rzeczowi i szerzy. Nie powinnyśmy składać dzieciom obietnic, których nie jesteśmy w stanie spełnić. Szczególnie ważnym aspektem posługiwanie się rzetelnymi i sprawdzonymi informacjami. Starajmy się zapewnić nastolatkom możliwość kontaktu z rówieśnikami, w miarę możliwości aktywne gry i zabawy dostosowane do wieku i zapewnienie poczucia bezpieczeństwa.
Szczegółowe wytyczne:
• Zachowaj spokój i pewność siebie. Zadbaj, aby to co mówisz, było szczere i spójne.
• Pozwól swoim dzieciom mówić o swoich uczuciach. Zadawaj pytania: Co Cię martwi ? Co powoduje u Ciebie poczucie lęku/strachu ? To normalne, że dziecko przeżywa niepokój.
• Dzieci mogą wymagać od Ciebie dodatkowej uwagi, tym bardziej ważne jest, aby wiedziały, że mają kogoś, kto ich wysłucha.
• Ogranicz oglądanie telewizji lub dostęp do informacji w Internecie. Staraj się unikać oglądania lub słuchania informacji, które mogą być stresujące, gdy Twoje dzieci są obecne.
• Zachęcaj dzieci, aby uczyły się na bieżąco. Zainteresuj je nauką poprzez zabawę.
Drodzy Rodzice,
Jeśli macie pytania dotyczące artykułu „W jaki sposób rozmawiać z dziećmi o Koronawirusie, adekwatnie do wieku.”, zapraszamy do wysłania ich na adres e-mail Akademii Językowej OXFORD (magda@akademiaoxford.pl ). Chętnie udzielimy na nie odpowiedzi.
Bibliografia:
Wadsworth, B.(1998). Teoria Piageta: poznawczy i emocjonalny rozwój dziecka. Warszawa: WSiP.